“Słaba demografia jest czynnikiem hamującym rozwój gospodarczy” – wskazywali uczestnicy konferencji organizowanej w Pradze przez czeskie stowarzyszenie Patrimonium Sancti Adalberti w dniach 13-15 października 2023 roku pod honorowym patronatem emerytowanego arcybiskupa Pragi oraz Prymasa Czech, kard. Dominika Duki. Południowi sąsiedzi Polski w rozważaniach na temat współpracy oraz integracji krajów Europy Środkowej sięgają do fundamentów chrześcijańskich, symbolizowanych osobą św. Wojciecha. Jego dziedzictwo warto łączyć z dziedzictwem Roberta Schumana.
Współorganizatorami wydarzenia ze strony polskiej były Collegium Intermarium oraz Instytut Logos. Instytut Myśli Schumana reprezentowali prof. Zbigniew Krysiak, dr Marek Oktaba, dr Tomasz Pysiak oraz dwaj przedstawiciele młodzieżowych Grup Schumana, Kacper Sobczak i Wiktor Jabłoński. Prof. Krysiak wygłosił przemówienie w ramach głównego panelu konferencji.
Patrimonium Sancti Adalberti znaczy „Dziedzictwo świętego Wojciecha” i tu należy docenić Czechów, że pośród kilku inicjatyw integrowania narodów Europy Środkowej sięgnęli ku duchowym fundamentom naszych ziem, a więc chrześcijaństwu. Św. Wojciech był Czechem, biskupem Pragi, jednak nie mniejszym kultem niż w samych Czechach cieszy się on w Polsce i na Węgrzech. Jako wielki przyjaciel Bolesława Chrobrego i męczennik w pokojowo prowadzonej misji na rzecz ewangelizacji Prusów, jest on głównym patronem Polski. Tu warto wspomnieć, że jego rodzony brat Radzim Gaudenty był pierwszym arcybiskupem Gniezna, zaś czescy duchowni wykonali ogromną pracę tworząc polską organizację kościelną. Z kolei Węgrzy go pamiętają jako ojca chrzestnego św. Stefana, króla Węgier. Św. Wojciech był równocześnie wielkim Europejczykiem, przyjacielem papieża Sylwestra II oraz cesarza Ottona III.
Gdy dzisiaj elity rządzące kontynentem starają się zepchnąć chrześcijaństwo w niebyt, odwoływanie się do dziedzictwa św. Wojciecha stanowi metodę przywrócenia Europie stabilnych fundamentów, aby nie tonęła ona w ruchomych piaskach ideologii, burzących rodzinę oraz podmiotowość naszych europejskich ojczyzn.
Przedstawiane w tegorocznej edycji konferencji treści są zbieżne z przesłaniem, jakie sformułowano przed rokiem. “Pierwszym obszarem był model społeczny oparty o rodzinę i fundamenty rodziny wywodzone z wartości chrześcijańskich, ewangelicznych, w kontekście działalności misyjnej św. Wojciecha. Tu była zgoda wszystkich krajów Europy Centralnej, że rozpad rodziny generuje szereg kryzysów. Bardzo krytykowane były ruchy genderowskie prowadzące do spadku liczby urodzeń i wzrostu egoizmu. Wskazywano przy tym, że słaba demografia jest czynnikiem hamującym rozwój gospodarczy” – relacjonował uczestniczący w konferencji prof. Zbigniew Krysiak, przewodniczący Rady Programowej Instytutu Myśli Schumana. “W zakresie spraw ekonomicznych podkreślono dominację i negatywny wpływ Niemiec na kraje Europy Centralnej. Wnioskiem z tego była potrzeba zwiększenia współpracy gospodarczej, wymiany handlowej w obrębie Europy Centralnej, również w celu wspierania rozwoju gospodarczego i innowacji zacieśnienie współpracy między uniwersytetami. Położono również akcent na pewien model solidaryzmu społeczno-gospodarczego, który odcina się od ideologii neoliberalnej, czy też lewicowej, tudzież socjalistycznej” – dodał. Trzeci obszar, na który wskazywali uczestnicy konferencji, to potrzeba budowania układów instytucjonalnych w rozwoju Europy Centralnej. “W tych gremiach panuje dosyć jednoznaczna opinia, że dominacja Niemiec będzie prowadziła do degradacji jakości modelu społecznego i gospodarczego w Europie Centralnej. Jednocześnie bardzo mocno wyrażano protesty wobec próby budowania superpaństwa. Wydaje się, że jednocześnie bardzo upowszechniła się idea Schumana oraz modelu, który zaproponował. Rok wcześniej ten temat nie miał możliwości być podniesiony” – mówił prof. Krysiak wskazując, iż uczestnicy konferencji z ramienia Instytutu Myśli Schumana podjęli wielokierunkowe rozmowy i we wspomnianym gremium został zaakcentowany potencjał Schumana jako tego, który może być spoiwem tych krajów Europy Centralnej. “I ważna rzecz: doszło do istotnych rozmów i porozumień pomiędzy Instytutem Myśli Schumana i kilkoma grupami m. in. ze Słowenii, Czech, Węgier, dotyczących organizowania spotkań na uniwersytetach, mających na celu poszerzanie ruchu społecznego wokół idei Schumana i wdrażania ich do praktyki” – poinformował ekonomista. Pytany czy na forum w Pradze padły propozycje sposobów obronienia się przed eksportowanym przez Niemcy do innych krajów kryzysem gospodarczym, prof. Krysiak odpowiedział: “Jednym, konkretnym rozwiązaniem, które znalazło miejsce wokół dyskusji nad problemem rosnącego zróżnicowania w potencjale gospodarczym między Niemcami, a krajami Europy Centralnej, czyli coraz większej różnicy tego potencjału, również w odniesieniu do gospodarstw domowych, to niejako owocowało takim wnioskiem, że trzeba w jakiejś dużej części rozwijać gospodarkę czy wymianę handlową pomiędzy naszymi krajami, rezygnując w dużej części – bo w całości się nie da – z wymiany handlowej z Niemcami”. “Wydaje się, że taka propozycja jest widziana realnie wśród krajów Europy Centralnej” – podkreślał. “Kolejny dobry, ciekawy pomysł, który został podjęty, to stworzenie pewnej struktury, organizacji na wzór Rady Nordyckiej, która by uzgadniała wspólnie swoje stanowisko i przeciwstawiała je stanowisku Niemiec. Tworzyłoby to większy potencjał do blokowania różnych kroków, które Niemcy w UE chcą forsować, a które nie są dla nas korzystne” – mówił przewodniczący Rady Programowej Instytutu Myśli Schumana.
W sobotę 14 X 2023 podczas dyskusji padło z sali pytanie dotyczące domniemanych polskich tendencji do hegemonii. Prof. Krysiak wyjaśnił w sposób nie pozostawiający miejsca na wątpliwości, że my Polacy nie mamy w swym charakterze budowania centralizmu, bo naszą tradycją jest republikanizm oraz równość narodów. Reprezentant Słowacji, red. Jaroslav Daniška dodał, że warto obalać fałszywe mity krążące w globalnej sferze informacyjnej. Jednym z takich mitów jest ten, iż komunizm upadł, bo Niemcy zburzyli Mur Berliński. Nasz słowacki sąsiad przypomniał, że komunizm upadł dzięki polskiej uporczywej walce pod sztandarami „Solidarności”.
Stowarzyszenie Patrimonium Sancti Adalberti, zs zostało założone w czerwcu 2020 roku w celu badania, formułowania i interpretacji dziedzictwa św. Wojciecha w kontekście regionu środkowoeuropejskiego i jego wartości, kulturowego, religijnego, gospodarczego i państwowego. potrzeby prawa. Aby propagować tę ideę,
Stowarzyszenie zamierza także organizować seminaria, konferencje i inne działania publiczne. Stowarzyszenie ma dostojną siedzibę w stolicy Czech, w Pradze 6, symbolicznie w klasztorze Břevnovskim założonym przez biskupa praskiego Wojciecha w 993 roku i zostało zarejestrowane w Rejestrze stowarzyszeń prowadzonym przez Sąd Miejski w Pradze. Członkowie Stowarzyszenia to nie tylko znawcy duchowego i historycznego dziedzictwa św. Wojciecha, ale także ekonomiści, prawnicy konstytucyjni, znawcy infrastruktury, zagadnień bezpieczeństwa i stosunków międzynarodowych. Prezesem Stowarzyszenia (jego upoważnionym przedstawicielem) jest Tomáš Kulman.
Stowarzyszenie dąży do stworzenia platformy dyskusyjnej, która stara się w ustrukturyzowany sposób analizować
kulturowe, historyczne, globalne aspekty polityczne, gospodarcze, obronne i bezpieczeństwa obszaru Europy Środkowej z uwzględnieniem jego możliwej przyszłej struktury państwowo-prawnej.
Anna Wiejak.
dodatek i zdjęcia: Waldemar Maszewski
Publikacja dzięki:
Magazyn Optyka Schumana (Schuman Optics Magazine)
wydawany przez Instytut Myśli Schumana.